Voeding & Milieu

 VOEDING & MILIEU

Een natuur-vriendelijke manier om te leven

uit : Goed Nieuws-brief 

Wat zou je denken van een levenswijze die bevorderlijk, veeleer dan uit puttend werkt op de aarde en zijn hulpstoffen ? Deze levenswijze die omzichtig omspringt met het leven en de elementen van deze aarde bestaat! Los uit de versmachtende greep van het eigenbelang, komt weer evenwicht en herstel op alle niveaus van het leven als meer mensen deze weg op zouden gaan. 

Wat zou je ervan denken als de walvissen niet langer beschermd moeten worden, maar dat ze kunnen zorgen voor zichzelf, en zij op hun manier de Schepping op een imposante manier kunnen beleven, speels op en neer bewegend door het water. Als de mens de walvissen niet meer nodig heeft om zijn honger te stillen, of voor zijn “wetenschappelijke experimenten”…

Wat zou je denken van een wereld met een diep respect en liefde voor alles wat leeft ? We bedoelen écht een levensstijl waarin het normaal is dat we de regenwouden beschermen, de bomen en de rijke natuur van het bos met zorg behandelen, zonder deze te verstoren. Duizenden jaren groei staan als een groene long rechtop en zorgen voor jou en mij. En behalve dit alles vertelt deze levensstijl over iets heel anders :  onze honger naar energie kan kleiner, veel kleiner. 90 % van onze energie-consumptie kan naar beneden, waardoor de aarde voor deze generatie en voor alle volgende veilig en gezond blijft, zonder het gevaar van overlast op de bufferende systemen..

Deze levensstijl bestaat en is toepasselijk voor alle mensen op aarde. Niet alleen in Afrika, Azië of Latijns-Amerika; maar ook in Europa en Noord-Amerika kunnen mensen tot de actie overgaan. Het gaat gepaard met het doorbreken van het sociaal-economisch-ecologisch onrecht van de sterkste die de grondstoffen en de voeding van de aarde rooft uit eigenbelang. 

Terwijl mensen er gezonder van worden, wordt ook de natuur erdoor beter. De natuurlijke herstelkrachten worden aangewakkerd terwijl voedsel rechtvaardig wordt verdeeld. In plaats van zinloze verspilling en machtsuitoefening, krijgen we te maken met een planetaire herschikking van de middelen en krachten, door het leren van positieve gewoonten en daden. 

Deze totaal milieu-vriendelijke manier van leven noemen we LevensKunst of Natuurlijke Hygiëne. Geen enkele ander voedings- en levensstijl benadert zelfs van ver het planetaire en het persoonlijke welzijn van alles en iedereen die leeft. Totaal in harmonie met de natuurlijke voorzieningen is deze levenswijze totaal volgens de visie van de Bijbel. Zij beantwoordt aan de opdracht de aarde te beschermen en te bewaren. 

Zo kan de mens van de overvloed van de aarde nemen, zonder haar geweld aan te doen, zonder de hypotheek van een verwoeste aarde op rekening van het nageslacht. Niemand heeft het recht het leven van anderen in gevaar te brengen, ook niet in het nageslacht, door daden of veranderingen in voeding, kortzichtige uitputting van de hulpbronnen of de ecosystemen, kortzichtige gezondheidszorg met degeneratie, gewoonten te veranderen, buiten de bedoeling van het Leven.

Het niet beantwoorden van de mens aan Gods uitnodiging om deze positieve wereld nu gestalte te geven, en een begin te maken van deze mogelijkheid,  toont de ware aard van de mens die Gods wil niet wil zichtbaar maken. Het is de uitgestoken hemelse hand niet aanvaarden of de weigering zoiets te willen onder ogen zien.  Het is zeker zo dat niet iedere mens verantwoordelijk is voor de totaliteit van de gevolgen die deze keuze met zich meebrengt. We hebben slechts enkele factoren in de hand : onze eigen voeding, onze eigen kleine omgeving… de christelijke houding typeert zich door de moed om te veranderen : als men weet dat iets beter is, gedrongen zijn om dit toe te passen, zelfs al weten we dat daarmee nog niet alle problemen van de baan zijn. De duivel heeft maar één ding nodig : dat veel goedwillende en goed menende mensen stilzwijgend niets doen en op het ei van hun goede bedoelingen blijven zitten.  

Laten we ons geen zorgen maken hoe ver onze invloed zal strekken en of we terug die paradijselijke toestand kunnen benaderen… Daar gaat het niet om. Het gaat om de keuze, de intentie, een signaal dat men bereid is zich te laten leiden naar het eeuwig vrederijk… door nu reeds oefening in die heilige kenmerken, met vallen en opstaan. Zelfs al zullen we zelfs dan niet perfect zijn en nog in de zonde leven. Jezus Christus schiet ons ter hulp in datgene waarin we tekort schieten. En behalve ons leven hier op deze aarde nu, kunnen wij uitkijken naar het komend vrederijk, waarin we niet langer tevreden moeten zijn met een schaduw van Gods heerlijkheid zoals weerspiegeld in al het schone en goede, maar zal de vrede, het positieve, de harmonie… volmaakt zijn. 

WIST JE ?

1. dat een acre (4000 m2) bomen, papaja en bananenplanten 10 tot 40 ton superieure, smakelijke en bijzondere voeding verschaffen ? Terwijl bomen en struiken milieuvriendelijk zijn en een grote schoonheid aan het landschap geven, het ecoklimaat regelen en erosie voorkomen, zorgen zij voor voedsel voor iedereen. Het is de eenvoudigste vorm van voedselvoorziening. Op dezelfde ruimte kan je eveneens op een bodem aantastende manier, woestijnvorming in de hand werkend 1/8 ton dierenvlees produceren. Elders zou je dan een chemische industrie planten die de nodige middelen produceert om je ziekten te bestrijden en verzorgingscentra om je te behandelen. 

2. Ophouden met de hele wereld vol granen te zaaien waarvoor het bewerken van de akkers veel energie vereist. Vergeet niet dat meer dan 90 % van alle verbouwde graangewassen wordt verwerkt in veevoer. Plant deze oppervlakten vol met vrucht- en notenbomen en er rest je nog een ongelofelijke oppervlakte die je kan volplanten met een variatie van andere bomen en struiken : het woud van de 21e eeuw ? 

Een verkeerde voeding kost massa’s energie, massa’s zuiver zoet water, massa’s landoppervlakte, en brengt een hele hoop vervuiling met zich mee. Uitgerekend in milieu-belasting brengt de nep-voeding van de meeste mensen tot 10 maal meer milieuschade met zich mee tegenover een fruit-groente-voeding, die naast het feit dat ze een last legt op het milieu enkele positieve compenserende effecten heeft. 

Meer informatie hierover vind je in de brochure : “Over het opwarmen van de aarde” : een bundel van inspirerende, bewustmakende gedachten om je voeding en levenswijze anders te bekijken… echt aanbevolen aan iedereen die de natuur een warm hart toedraagt en wiens geweten opstandig aanklopt bij het horen van berichten over deze wereldomvattende ramp. Als we echt bewogen zijn, moet het lot van miljoenen en miljoenen mensen die door de verwoestijning, de verminking van de aardse groene mantel, de promotie voor een mateloze voeding… worden getroffen ons aangaan. De beschuldigingen die ik lees in de literatuur van Indiaanse schrijvers die de ruwheid aanklagen van de “christenen” die de natuur genadeloos afslachten, alsof het God niet zou raken, doen pijn, maar ik kan ze begrijpen. Misschien zullen wij God méér eren als we zijn natuur respecteren en hem loven om zijn voorzienigheid, om de harmonie en de schoonheid. Laten we niet denken dat Gods schepping goedkoop is.  Elke vorm van leven is een positieve uiting van Gods grote kracht. Het observeren van de natuur kan ons alleen maar dichter bij God brengen. Zo kunnen we als David de Here bezingen, Hem danken en de Hemelse dauw in ons leven ontvangen.

Het is misschien zo, dat onze levensomstandigheden niet van die aard zijn dat het schaap en de wolf kunnen samen in vrede weiden. Straks, als onze Here Jezus wederkomt en alle dingen nieuw maakt, zal dat de eeuwige en meest verbluffende realiteit zijn voor zij die de hemelse verlangens in het hart dragen.

Lachen is gezond !

Acceptatie.  Eén van onze vrienden vertelde het verhaal van een oudere man die kennis kreeg met een oudere vrouw.  Geen van beiden was ooit getrouwd geweest en beiden hadden jaren alleen gewoond.  Langzamerhand ging de oude heer zich echt tot haar aangetrokken voelen, maar hij was verlegen en bang om zijn gevoelens te tonen. Na vele dagen van angst en vrees raapte hij uiteindelijk de moed bijeen om haar zijn gevoelens te vertellen. Hij ging naar haar huis en in een vlaag van nervositeit riep hij uit : “Laten we gaan trouwen!” Verrast hief zij haar handen ten hemel en zei : “Dat is een geweldig idee, maar wie ter wereld zou ons willen hebben?”

Een aansporing… misschien een bemoediging

Waarom zullen christenen zich niet apathisch gedragen als het gaat om de zorg voor de gezondheid, om positieve gewoontevorming, om een voorbeeldige levensstijl? Het antwoord is vrij duidelijk : christen zijn is een keuze, een engagement dat niet enkel het geestelijk leven betreft. Een houding van zorgzaamheid en verantwoordelijkheid is precies een teken dat men Gods bedoelingen geestelijk heeft doorleefd. Hoe zou geestelijk leven zich ooit kunnen scheiden van alles wat men doet of laat ? Het is meestal een perfecte weerspiegeling van de mens die we vanbinnen zijn. Wie zich persoonlijk betrokken voelt tot het werk van God, tot datgene waarvan God heeft gezegd dat het goed, ja zeer goed was, vereenzelvigt zich met dit kostbare gegeven. 

Het beschermen van het leven staat dan bovenaan de agenda, zelfs al weten we dat ons verblijf hier slechts tijdelijk is en dat oneindig veel mensen geweld plegen tegen de natuur en de kansen op goed leven en geluk  verkleinen, en dat voor henzelf, hun medemensen, hun kinderen.. Misschien zegt de wereld wel : “achter mij zien ze wel…” toch zal de christen zich niet aan deze gedachtengang bezondigen. Christenen kunnen niet anders, dan gedwongen door hun geweten en getrokken door Jezus’ voorbeeld, bewogen zijn… Hun bewogenheid zet hen in beweging. Dat is de kracht die veranderingen in hun leven bewerkt.

Als je de wereld moeilijk en onuitstaanbaar vindt, dan is het goed stil te houden en te weten dat God je wil helpen. Hij wil je de kracht geven om te overwinnen. Vouw dan je handen en spreek met Hem. Vraag Hem dat Hij je openbaart wat Hij wil dat je doet. Bid steeds met het vaste vertrouwen dat God ook bij machte is je op alles een antwoord te geven en je in alles bij te staan, als dat goed is voor Hem. Het is niet goed als christenen voortdurend over de muur van de wereld zitten te gluren om te zien hoe groen het gras daar wel is. En dat terwijl ze zelf àlle zegeningen, alle kracht, alles van waarde hebben. 

Al vele jaren denk ik na over de krachtwoorden uit de Bijbel. Er zit kracht in Gods woord. Ik word stil als ik lees : “Maar gij, geheel anders…” Christenen kunnen niet onverschillig zijn. Ze kunnen niet meedoen aan de uitverkoop van deze wereld. En heel belangrijk : Christenen missen ook niets als ze niet aan dit gruwelijke (zij het gecamoufleerde) spektakel kunnen deelnemen. Het doet hen pijn als ze zien hoe Gods werk met de voeten wordt getreden, maar ze worden getroost met de gedachte dat het slechts een korte tijd meer duurt voor God zal ingrijpen. Dat maakt dan ook dat zij in alles positief kunnen blijven. Ze veroordelen niet, maar brengen begrip op omdat zij weten wat de bron van deze chaos is.  

Over de christelijke motieven voor een gezondheidsbeweging zoals deze, waaraan wij sinds ruim twee jaar aan het bouwen zijn, putten wij bij deze uit de rijke verzameling van geschriften van E.G.White, die het christelijk leven zag als “een keuze tussen leven en dood”. Door elke keuze die wij maken geven wij uiting aan onze eigenlijke beweegreden. Het geeft aan of wij werkelijk bekeerd zijn, d.i. door God aangeraakt. 

Dit aansporend, vernieuwend artikel is een verzameling van citaten uit haar vele boeken en publicaties over geestelijke verdieping, over bijbelgetrouw leven, Gods bedoelingen en de diepere betekenis van de H. Schrift. Wij maakten een selectie van korte teksten die betrekking hebben tot de machtige opdracht die christenen uit te dragen hebben en die zin geeft aan leven   :

Christelijke groei

1. “Iedere mens heeft in grote mate de gelegenheid te worden wat hij zelf verkiest te zijn. De zegeningen van dit leven, en ook van het eeuwige leven, zijn binnen zijn bereik. Hij kan een waardevol karakter opbouwen, terwijl hij bij iedere stap nieuwe kracht ontvangt. Hij kan iedere dag vooruitgaan in kennis en wijsheid, zich bewust van nieuwe vreugden in de vooruitgang, deugd bij deugd voegend, genade op genade. Zijn vermogens zullen door het gebruik toenemen; hoe meer wijsheid hij verkrijgt, hoe groter zijn vermogen meer wijsheid te vergaren. Zijn verstand, kennis en deugd zullen zich zo ontwikkelen tot grotere kracht en volmaakte harmonie. 

Anderzijds zou hij zijn vermogens kunnen veroorloven in te roesten door ze ongebruikt te laten, of te bederven door slechte gewoonten of gebrek aan zelfbeheersing. Zijn gang zal bergafwaarts neigen, hij wordt ongehoorzaam aan de wet van God en aan de gezondheidswetten. Eetlust overmeestert hem; verlangens voeren hem weg. 

Het valt hem lichter toe te geven aan de machten van het kwaad, die altijd actief zijn om hem omlaag te trekken, dan om ze te bestrijden en voorwaarts te gaan. Losban digheid, ziekte en dood volgen. Dit is de geschiedenis van menig leven dat nuttig had kunnen zijn in de dienst van God en de medemens.”

Natuurwetten zijn Gods wetten

2. “Het is evengoed zondig de wetten van ons wezen te overtreden als de tien geboden te verbreken. Het zijn beide overtredingen van Gods wetten. Zij die Gods wet in hun lichaam overtreden, zijn ook geneigd om Gods wet die op de Sinaï werd uitgesproken, geweld aan te doen.Onze verlosser waarschuwde Zijn discipelen, dat juist voor zijn tweede komst, toestanden zouden heersen gelijk aan die voor de zondvloed. Buitensporig etend en drinkend, zal de wereld zich verliezen in vertier. Deze toestand heerst nu. De wereld geeft zich over aan onmatige eetlust en de neiging om wereldse gebruiken na te volgen zal ons slavernij brengen van slechte gewoonten, – gewoonten die ons meer gelijk zullen maken aan de veroordeelde inwoners van Sodom.

Het lichaam in goede staat houden, zodat alle delen van het levende organisme harmonisch werken, zou een levensstudie moeten zijn. Het is als Gods kinderen onmogelijk om Hem te eren met ziekelijke lichamen of een gereduceerd verstand. Zij die toegeven aan enige vorm van onmatigheid, hetzij in eten of drinken, verliezen hun lichamelijke energie en verzwakken hun zedelijke kracht. 

3. Gezien de natuurwetten ook Gods wetten zijn, is het duidelijk onze plicht om deze wetten zorgvuldig te bestuderen.  Wij zouden de eisen ervan met betrekking tot ons eigen lichaam moeten bestuderen en ons leven daarmee in overeenstemming brengen.  Onwetendheid in deze zaken is zonde. “Weet gij niet, dat uw lichamen leden zijn van Christus?”  “Of weet gij niet, dat uw lichaam een tempel is van de Heilige Geest, Die in u woont, die gij van God ontvangen hebt, en dat gij niet van uzelf zijt?  Want gij zijt gekocht en betaald.  Verheerlijkt dan God met uw lichaam.”  1 Cor. 6:15, 19, 20. 

 Onze lichamen zijn gekocht en betaald en eigendom van Christus, en wij hebben niet de vrijheid ermee te doen wat ons belieft.  De mens heeft dit gedaan.  Hij heeft zijn lichaam behandeld alsof deze wet geen straffen kende.  Door bedorven eetlust zijn de organen en de lichaamskrachten verzwakt, verziekt en verlamd.  En deze resultaten die door Satan tot, stand zijn gebracht door middel van schoonschijnende verleidingen, gebruikt hij om God te honen.  Hij stelt die mens aan God voor, welke door Christus gekocht is als Zijn eigendom; en wat een afzichtelijke voorstelling van zijn Maker is die mens ! Omdat de mens gezondigd heeft tegen zijn lichaam, en zijn weg verdorven heeft, wordt God onteerd.

Zorg voor gezondheid een prioriteit

4. Gezondheid is een kostbare schat.  Van alle tijdelijke bezittingen is het de meest waardevolle.  Weelde, geleerdheid en eer worden duur gekocht als dit gepaard gaat met het verlies van de kracht der gezondheid. Geen van deze zaken verzekert geluk, wanneer gezondheid ontbreekt.  Het is een vreselijke zonde om onze gezondheid, ons door God geschonken, aan te tasten; dat verzwakt ons voor het leven en maakt ons tot verliezers, ook al doen wij daardoor nog zoveel kennis op.

Alles is er

5. God heeft rijkelijk voorzien in de behoeften en het geluk van al Zijn schepselen; wanneer Zijn wetten nooit waren overtreden, wanneer iedereen handelde in harmonie met de goddelijke wil, zouden gezondheid, vrede en geluk het resultaat zijn in plaats van ellende en voortdurend kwaad. (nvdr : in ons voortdurend zoeken naar een antwoord waarom God iets dergelijks doet, of toelaat, is het goed deze vaststelling te overdenken ! Houd steeds voor ogen dat het grote doel van de gezondheidsreformatie is, ons te verzekeren van de hoogst mogelijke ontwikkeling van ziel, geest en lichaam.  Al de natuurwetten – die Gods wetten zijn – zijn ontworpen ons ten goede. Gehoorzaamheid aan die wetten zal geluk in dit leven bevorderen en zal ons steunen in de voorbereiding op het eeuwige leven.

Bidden om genezing

6. Velen verwachten, dat de Here hen van ziekten zou vrijwaren, enkel omdat zij erom gevraagd hebben.  Maar God schonk geen aandacht aan hun gebeden, omdat hun geloof niet volkomen gemaakt werd door hun werken.  De Here zal geen wonderen doen voor degenen, die geen zorg hebben voor zichzelf, maar bij voortduring gezondheidswetten overtreden en geen aanstalten maken om ziekte te voorkomen.  

Wanneer we alles doen wat we kunnen om gezond te blijven, dan mogen we verwachten, dat de zegeningen als resultaat zullen volgen, en wij kunnen de Here in geloof vragen om de pogingen, onze gezondheid te bewaren, te zegenen. Dan zal Hij onze gebeden verhoren als Zijn naam daardoor verheerlijkt wordt. Maar laat iedereen begrijpen dat zij een werk te doen hebben. God zal geen wonderen verrichten om mensen gezond te houden, die een weg bewandelen, die hun ziek zal maken door nalatige verwaarlozing van de wetten der gezondheid.

Zij, die toegeven aan hun eetlust, en daarna lijden door hun onmatigheid, en verdovende medicijnen innemen om de narigheid te verlichten, kunnen zeker zijn, dat God niet zal ingrijpen om hun gezondheid en leven in stand te houden, die zo roekeloos in de waagschaal werden gesteld.  De oorzaak heeft die gevolgen bewerkstelligd.  Menigeen heeft als laatste redmiddel de aanwijzingen in Gods woord gegeven, opgevolgd, en om voorbede van de ouderlingen gevraagd voor herstel van gezondheid.  Maar de Here zag geen heil in de verhoring van die gebeden omdat Hij weet, dat als zij genezen zouden worden, zij opnieuw hun gezondheid zouden offeren op het altaar van hun verdorven eetlust.

7. Laat niemand denken, dat hij kan doen wat hij verkiest, waar het de voeding betreft. Maar iedereen met wie u aan tafel komt te zitten moet weten, dat u, wat betreft het eten bepaalde beginselen volgt, evenals in alle andere dingen, zodat de glorie van God geopenbaard mag worden. U kunt het zich niet veroorloven anders te handdelen; want u hebt een karakter te vormen voor het toekomstige eeuwige leven.  Grote verantwoordelijkheden rusten op ieder mens.  Laten wij die verantwoordelijkheden goed begrijpen om ze edelmoedig te dragen in de naam van God.

8. Laat niemand, die voorgeeft den Here te dienen de lichamelijke gezondheid met onverschilligheid behandelen en zichzelf wijsmaken, dat onmatigheid geen zonde is, en het geestelijk leven niet zal beïnvloeden.  Er bestaat een nauw verband tussen de lichamelijke en geestelijke gesteldheid.

9. Overtreding van de natuurwetten is overtreding van God wet. Onze Schepper is Jezus Christus. Hij is de auteur van ons wezen. Hij heeft het menselijk gestel geschapen.  Hij is de auteur van de natuurwetten, evenals Hij de auteur is van de zedenwet.  Een mens die zorgeloos en roekeloos is in de gewoonten en verzorging van leven en gezondheid, zondigt tegen God. Menigeen, die voorgeeft Jezus Christus lief te hebben, toont niet de nodige eerbied en respect voor Hem, die Zijn leven gaf om hem te redden van de eeuwige dood. Hij wordt niet geëerbiedigd, niet geraadpleegd, niet erkend.  Dat is te merken aan het kwaad dat zij hun eigen lichaam berokkenen door het overtreden van de wetten in hun wezen.

uit de Rede over de laatste dingen  – Mattheus 24:36-39

“Doch van die dag en van dat uur weet niemand, ook de engelen der hemelen niet, ook de Zoon niet, maar de Vader alleen. Want zoals het was in de dagen van Noach, zo zal de komst van de Zoon des mensen zijn. Want zoals zij in die dagen vòòr de zondvloed waren, etende en drinkende, huwende en ten huwelijk gevende, tot op de dag waarop Noach in de ark ging, en zij niets bemerkten, eer de zondvloed kwam en hen allen wegnam, zo zal ook de komst van de Zoon des mensen zijn…”

De natuur in ’t hart dragen

omdat we Gods gave dankbaar aanvaarden

De op en neer gaande golf van enthousiasme en dan weer passiviteit voor de strijd tegen vervuiling heeft de belangen van verschillende groepen mensen verenigd. Velen zien in dat de aarde niet eindeloos uitgeput en beschadigd kan worden, zonder dat daardoor de levenskwaliteit wordt aangetast. De ganse beweging kent mensen die emotioneel, ethisch, religieus of economisch met het natuurlijk leven verbonden zijn.  Ze zijn tot een zeker bewustzijn gekomen dat het leven gebonden is aan bepaalde wetmatigheden en dat het negeren daarvan verkeerd is. 

In de Bijbel en in religieuze zin gebruiken we het woord “zonde” om iets aan te duiden, dat zo niet was bedoeld. Zelfs in ons dagelijks taalgebruik zullen we dat zo aanduiden. Het is zonde dat iets of iemand verloren gaat… Het is zonde dat je dat niet hebt geweten… Ja, lieve vrienden, het is zonde dat er zoveel onwetendheid is. Deze onwetendheid wordt in de Bijbel omschreven als “duisternis”. Daartegenover is elk van ons die inzicht krijgt, die door kan dringen in de eeuwige levensboodschap, het heilig evangelie, een lichtbrenger, tenminste als men het licht laat schijnen in woord en daad. Want je kan inzicht krijgen, ja, je kan weten hoe het allemaal hoort, maar toch nog niet komen tot de daad.  Je beseft soms je zwakheid; je leeft ook maar in een wereld die je niet zò had gewild. Het liefst had je gezien dat er een natuurlijk respect is voor het leven, dat je in een voorgekauwde maatschappij kon leven waarin Gods wil de norm van het hart is…

Gods schepping is wonderlijk en kostbaar. De taak van de mens met de schepping is “er zorg voor te dragen”, of “de schepping te bewerken en te bewaren”. 

 Met al onze kennis over ecologie  zal men echter moeten beseffen dat behoud van het leven iets heel anders is dan de strijd tegen vervuiling. Het behoud van het leven is een positieve zaak en reikt verder dan het bestrijden van de negatieve gevolgen van ons aller handelen.

Al te vaak heb ik het gevoel dat men niet goed begrijpt waarover het gaat. Positieve actie heeft toch meer te vertellen dan nieuwe industrieën ontwerpen die moeten recycleren en die nieuwe toepassingen bedenken. Uiteraard is een dergelijke opruimactie noodzakelijk, maar brengt geen vooruitgang, zolang we niet tegelijk iets inbouwen van voorkomend gedrag.

Onder ‘behoud’ kan je ook op z’n minst het beschermen van ongerepte natuurgebieden en ecosystemen verstaan. En dit behoud heeft zeker ook te maken met onze manier van leven en werken. Op deze gebieden staat vaak een grote druk. Het zijn plaatsen waar gemakkelijk en snel grote winsten te behalen zijn. In een tijd waarin arbeidsplaatsen en harde concurrentie het hoge woord voeren, geven dergelijke argumenten vaak de doorslag. 

Behoud van de natuur is in de praktijk moeilijker aan de man te brengen dan strijd tegen vervuiling.  

De meeste mensen hebben een hekel aan vuilnishopen omdat het slordig staat en stinkt. En als ze er toch moeten zijn, hebben ze liefst dat deze afvalbergen zo ver mogelijk verwijderd zijn, zo hebben ze er geen last van.  Met de berichten over stortplaatsen voor nucleair afval, ging er een golf van verontwaardiging door ons land. Niemand wou zo’n stort in eigen gemeente. Maar tenslotte moet men het toch ergens kwijt… en is het niet de prijs voor onze eigen energiehonger ? Wie de schaduwzijden kent van de uraniumproductie, weet dat het een weg van ziekte en verdriet is waarvoor de aarde wordt doorboord. Mensen hebben een hekel aan vies water omdat je er niet in kunt vissen of zwemmen en omdat het ook stinkt en omdat ze weten dat drinkwater zuiver moet zijn… en als dat zo doorgaat, kan dat niet meer.  Bovendien zal iedereen bezwaar hebben tegen industriële mist die de ogen prikkelt en tegen luchtverontreiniging die schadelijk voor de gezondheid is. Je hoeft weinig van gezondheid af te weten om te beseffen dat dit alles niet goed is. Mensen beklagen zich hun verblijf in de stad, waar irriterende geuren in de lucht hangen. Neen, ze voelen zich daar niet zo goed bij.

Maar het kan dezelfde mensen niets schelen als van een vallei, waar ze toch nooit komen, een stuwmeer wordt gemaakt of als planten en dieren waar ze toch geen belang bij hebben, worden uitgeroeid. Het kan ze niets schelen als dieren die ook recht hebben op leven, opgesloten worden in een eng hok of op een verschrikkelijke manier aan hun einde komen in een laboratorium.  Toch gebeurt dit alles iedere dag. Zelfs het verdwijnen van een primitieve cultuur raakt hen niet. Je mag er niet aan denken op welke barbaarse (dus niet-christelijke) manier mensen zijn behandeld, gisteren en vandaag. Het woord ‘behandeld’ is een te zacht woord en drukt niet uit welke stromen van ellende, pijn en verdriet met of zonder ons medeweten worden en werden gepleegd. Christenen kunnen in deze hele evolutie niet ongeïnteresseerd aan de kant staan, terwijl men spreekt van redding, bevrijding, hemel, en heiligmaking. Jezus’ plaatsvervangend offer op Golgotha is geen verontschuldiging en ook geen vrijbrief. Misschien kunnen afzonderlijke christenen niet veel doen, maar zij hebben toch een stem, zij hebben een geweten, en zij kunnen hun innerlijke stem laten spreken. In dat verband kunnen wij het voorbeeld van de Duitse Niemoller inroepen. In het vooroorlogse Duitsland zag ook hij dingen gebeuren. Niemoller sloeg zich op de borst in de vreselijke ontdekking dat iedereen -ook hij – had gezwegen toen het monster van de vernietiging oprukte, en dit zolang men hem maar spaarde. 

Deze Goed-Nieuws-Brief wil verder reiken dan een gevoel van schuld teweegbrengen. Het wil tonen dat er een oplossing voor dit alles is voorzien in Gods plan. Het gevoel van een-zijn met de natuur is meestal een psychologisch proces, waarbij het ego van de mens zich met de natuur verbonden voelt.  Verbondenheid met een object, een idee of een toestand is dikwijls een bron van kracht. Als men een band voelt dan leidt dit tot een engagement. Voor veel mensen is dit een ervaring van religieuze aard als een bron van levensvreugde. Daarom heeft niemand het recht de natuur zonder reden te vernielen.  Maar ook als we het rationeel bekijken en de aanwezigheid van het goddelijke ontkennen, blijft de natuur van zeer grote waarde en moeten wij haar beschermen.  

De natuur biedt de mogelijkheid de spanningen van het moderne leven te dragen. In een wereld, waarin een groot deel van de mensen in steden woont, hebben we eerder meer dan minder behoefte aan ontspanning in de natuur. Voor zover ik weet is het niet bekend hoeveel mensen de natuur als zodanig ervaren, maar ik neem aan dat zij in een moderne maatschappij de minderheid vormen en in een minder progressieve samenleving de meerderheid.  Decadente culturen zoeken hun heil in videospelletjes, het bekijken van videobanden waarin de gruwelijkste en meest perverse ideeën worden gesuggereerd en die het menselijk gevoel zo sterk de kop indrukken dat alleen God weet of voor dergelijke bedorven geesten nog een terugweg is. Primitieve volkeren vereenzelvigen zich met de natuur, maar door het rationalisme zijn deze gevoelens op de achtergrond geraakt.  Het ligt dan ook niet voor de hand, dat een op technische leest geschoeide maatschappij ons tot de natuur zal terugvoeren. In landen waar de industrie zich begint te ontwikkelen, is gebleken dat de mensen vrij snel oppervlakkige genoegens gaan najagen. De brood-en-spelen mentaliteit uit zich dan spoedig in verdorven activiteiten, geldbejag, drughandel, een ongebreidelde seksualiteit… die niets meer te maken heeft met Gods bedoelingen.  Zo zien we hoe de duivel ertoe bijdraagt om de mens van de natuur af te keren. Zeker, het past in de satanische manier van werken om de mens los te maken van zijn wortels met en in de natuur.  Anderzijds zien wij het oprukkende monster van “de wetenschap” die alles voorhoudt te kunnen verklaren. Zij doorgrondt steeds meer de geheime coderingen van het leven zoals beschreven in het DNA;  de operatie SuperMens wordt op ethische gronden nog afgeremd, maar deze evolutie zal onstuitbaar zijn. In de laboratoria speelt zich een dimensie van de toekomst af… maar welke toekomst ? Wat zal men doen met de coderingen die  staan voor de fijnere dimensies in het bestaan, bv. die dimensies die het verlangen oproepen in contact te komen met de Hogere ?  De wetenschap vordert en maakt zich sterk alles te kunnen verklaren, zelfs onze ‘herkomst’. Zo, dat is dan ook opgelost… De fundamentele levensvraag “Waar kom ik vandaan” kent een antwoord. En als dit antwoord niet bevredigt, dan geloof je waarschijnlijk nog in sprookjes. Wie van onze jongelui durft zich in onze christelijke scholen rechtzetten en aan zijn biologieleraar de opmerking maken dat de gehele evolutiehypothese hem niet interesseert en dat hij meer geloof kan hechten aan een op scheppingsfeiten berustend ontstaan van de wereld ? Je wordt om de oren geslaan met de wetenschap, de koolstofmethode, de ontdekkingen, tot wanneer je even nagaat wat deze ontdekkingen werkelijk inhouden…Kort geleden vond men de ontbrekende schakel, de ‘missing link’… nu is het absoluut zeker. De creationisten mogen zwijgen ! – Wat een onzin ! “En waar we dan naartoe gaan ?” Daar kan God nog even zorgen voor de illusie van een leven na de dood, aldus een godsdienstgeleerde, onlangs op de radio, “maar daar hebben we geen enkel bewijs voor…” Godsdienst wordt herleid tot de fantasiewereld van kleine kinderen. 

In dit materialistische tijdperk is het niet verwonderlijk dat de mens niet alleen de waarheid van de Bijbel in twijfel trekt, maar ook het bestaan van God zelf.  De moderne mens denkt aan zichzelf genoeg te hebben.

De mens zonder God zit met een enorme leegte : een oorsprong die tot de materie wordt neergehaald… een toekomst waar geen muziek in zit. “Waartoe ben ik dan nog ?” Laten we dan eten en drinken en ons verdriet vergeten. Geen God om verantwoording aan te geven; geen bemoeizuchtige God die alles ziet… Als ik deze ganse discussie van op afstand volg, dan kan ik alleen denken “arme mensen, wat missen jullie toch veel !” Zolang we de natuur in aanschouwen nemen, zal het wetenschappelijke antwoord ons op de maag blijven liggen, want…

In de huidige context is de liefde tot de natuur een ieder aangeboren en eens komt het moment dat we genoeg hebben van het materiële en naar de natuur terugverlangen.  Als dan mocht blijken dat de natuur geheel is vernield, hebben we een onvergeeflijke fout begaan. De westerse mens met al zijn kennis en met al zijn mogelijkheden, heeft in ruim een eeuw de gehele aarde verwoest en ze op een onjuiste manier ter beschikking gebracht van een klein segment van de wereldbevolking.

“hetgeen van Hem niet gezien kan worden, zijn eeuwige kracht en goddelijkheid, wordt sedert de schepping der wereld uit zijn werken met het verstand doorzien, zodat zij geen verontschuldiging hebben…” Romeinen 1:20

Volgens veel natuurvolkeren hebben alle dingen een ‘ziel’. Als zij een boom moesten omhakken, boden zij hiervoor eerst hun excuses aan en plantten vervolgens een jong boompje om de oude te vervangen. Er heersten strenge taboes voor onnodige exploitatie van belangrijke natuurlijke hulpbronnen en dieren die hun als voedsel dienden, werden vaak als heilig symbool afgebeeld. Denk hiervoor maar aan de indianen en hun ganse visie op eenheid.  

In tegenstelling tot de natuurvolkeren is de moderne mens de mening toegedaan dat de natuur er is om hem te dienen.  Hij is de meester, die de natuur gebruikt en haar zijn wil oplegt. Hij praat over natuurlijke hulpbronnen alsof deze er alleen maar zijn om door de mens te worden gebruikt. Al het andere wordt met rasse schreden vernield, omgehakt, verwerkt of verzameld… 

We zullen de natuur slechts kunnen behouden als wij deze arrogante houding laten varen en onszelf als deel van de natuur willen zien.  De mens ziet zich thans als middelpunt van de schepping zoals eens de mens geloofde dat de aarde het middelpunt van het heelal was.  

Het middeleeuwse christendom heeft deze opvatting versterkt : God heeft de mens heerschappij gegeven over ‘de vissen in de zee en over de vogels in de lucht en over het vee en over de gehele aarde.’  De vraag is wat de goddelijke bedoeling was om zoveel verantwoordelijkheid te schenken aan de mens. Het heeft allemaal te maken met vrijheid. Deze ontwikkeling is niet in eerste instantie door het christendom veroorzaakt, maar door alles en iedereen die zich met het christendom vereenzelvigt, zonder christelijk te leven. Als wij niet bij alles wat we doen de vraag stellen naar wat Christus zélf zou doen in deze omstandigheden, dan lopen we het risico een eigengereid christendom te maken, zoals dat ons zelf het beste uitkomt. 

Wat de invloed van wat zich in het christendom herkent, ook geweest moge zijn, het is wel duidelijk dat wij onze heerszuchtige houding tegenover de natuur moeten opgeven en moeten leren nederiger te zijn. De aarde hoort ons niet toe om blijvend roofbouw te plegen. Ze is slechts het oefenterrein, waarin we ons ware karakter kunnen laten zien en waarin wij ons karakter kunnen vormen. Hierin kunnen wij tonen dat wij verlangen om Gods wil te kennen en Gods wil te doen, zelfs al schieten we altijd tekort. Voor datgene waarin we tekort schieten reikt Jezus Christus ons zijn hand en zijn offer en bedekt onze schuld. Het is een kwestie van mentaliteit, de ingesteldheid die ons drijft. Kijk naar alle godsmannen : het waren geen perfecte mensen. Noach bv. was rechtvaardig “voor zijn tijd” en hij vond genade in Gods ogen. Ik geloof nooit dat God gediend is met een nonchalante en ongeïnteresseerde houding t.o.v. van zijn aarde, zijn schepping, de door hem geordende dieren- en plantenwereld…

Jaren geleden schreef Sherwood Anderson aan zijn vriend Waldo Frank : ‘Ik ben oud genoeg om aan verhalen die ik als kind heb gehoord thans het geloof te ontlenen dat de mensen vroeger intensieve vreugde aan de natuur beleefden … ik herinner me hoe oude mannen met vreugde spraken over een avond die ze in de natuur hadden doorgebracht. Het scherpe was uit hun wezen verdwenen omdat ze de stem van de stilte hadden leren verstaan.’  Naar aanleiding hiervan heeft Stewart Udall gezegd : ‘Een halve eeuw later zijn we het verleerd de stem van de stilte te verstaan.’ Dat is de tragische ontwikkeling, waarvan wij allen de smaak proeven. We zijn geen perfecte mensen. In Gods oog zijn we afgedwaald. We hebben het doel gemist in het beheren van de aarde, in het navolgen van zijn aanbevelingen. Maar God verwerpt ons niet. Hij blijft ons altijd liefhebben. Hij inspireert ons, Hij wil ons inzicht geven. Hij wil dat we stilstaan bij de gebeurtenissen en beseffen hoe groot de afstand is tussen wat wij er van maken en wat Hij heeft bedoeld, opdat we zijn grootheid zouden beseffen. 

DE mogelijkheid tot behoud van de natuur berust in de eerste plaats op onze bereidheid het beleid van exploitatie te verwisselen met een beleid van vreedzaam en harmonisch met elkaar leven.  

Volgens de vermaande ecoloog Charles Elton zijn er drie motieven voor het behoud van de natuur :

* ten eerste is de natuur interessant, mooi en een bron van vreugde; 

* ten tweede is het uit praktische overwegingen belangrijk de natuur te beschermen 

* ten derde – hoewel hij dit punt als eerste heeft genoemd – hebben alle natuurlijke systemen uit religieus oogpunt bekeken recht op bestaan en hebben wij geen enkel recht deze te vernietigen.

Albert Schweitzer heeft eens gezegd dat de grootste fout van elke etiek tot nu toe is geweest, dat men geloofde alleen met de relatie van mens tot mens te maken te hebben.  Deze beschuldiging had hij echter moeten beperken tot de westerse ethiek. Veel oosterse godsdiensten erkennen ten volle het recht op bestaan van dieren en zelfs van insecten.  Tot veel mensen is dit nog niet doorgedrongen. Volgens Elton bestaat het behoud der natuur uit ‘het vinden van een verstandig beginsel voor het naast elkaar bestaan van mens en natuur, zelfs als dit betrekking heeft op een gewijzigde mens en een gewijzigde natuur.’  We hebben tot taak ‘onze rechtstreekse macht over de natuur te verminderen zodat de natuur opnieuw de kans krijgt haar wonden te herstellen. God heeft zijn schepping met zorg toebereid als een geschenk voor alles wat leeft. Hij wil dat we dat zo houden en op een positieve manier alles wat leeft onderhouden. 

We zijn zeker geen perfecte mensen. Alle godsmannen uit het Oude Testament hadden zo hun zwakheden. Noach bv. was rechtvaardig “voor zijn tijd. Dat wil niet zeggen dat hij perfect was in Gods oog. Hij verlangde ernaar Gods wil te kennen en te volgen. Hij was trouw op zijn manier. Zo kan het ook met ons zijn. Het gaat om de richting die we inslaan. Wat houdt ons bezig en hoe groeit ons verlangen. We zullen nooit slagen over de hele lijn, maar God is liefde en geeft ons graag toe, waar we ondanks ons streven, nog tekort schieten. Dan reikt Jezus Christus ons zijn hand en zijn offer en maakt de brug. Het verschil is liefde. Kunnen we met Hem meegaan, proberen in zijn voetspoor te gaan, iedere dag beter en beter, zonder om te kijken, gewoon goed doen… Het gaat ook niet alleen om ons leven hier en nu. We bouwen op de belofte dat Christus ons een beter tehuis heeft toebereid en dat er een dag komt, waarop Hij ons komt halen of wakker maakt om met Hem te vertoeven in het vernieuwde paradijs. 

Ben je klaar voor deze nieuwe wereld van liefde, vrede en rechtvaardigheid ?

 Maar laten we ook niet in een te verre toekomst kijken. Het leven naar Gods bedoeling is nù. Vandaag kan de hemel dichter bij de aarde komen. Vandaag kan iets van Gods heerlijke licht in je hart schijnen. Vandaag is het mogelijk om zijn licht door te geven aan iemand anders. U en ik zien uit naar iets beters. In afwachting hebben we het voorbeeld van Jezus. Hij heeft ons geleerd om alles los te laten en dienstbaar te zijn voor anderen. Hij leert ons wat echte vreugde is, wat blijvende waarden zijn. Jezus, hoewel Hij het goed had in de aanwezigheid van zijn Vader, heeft geen enkele inspanning nagelaten, om ins ons leven weer hoop en uitzicht te brengen. Hoe meer ik daarover nadenk, hoe groter het wonder van de hemel wordt. Mijn verbeelding is te klein om die liefde te begrijpen. Mijn menselijk denken is te beperkt om die grote opoffering voldoende naar waarde te schatten. In dit alles zit reden voor Goed Nieuws, voor blijdschap en dankbaarheid. Zelfs al vallen de bladeren. God heeft een nieuwe lente in het vooruitzicht !